Geodezja jest praktycznym zastosowaniem wiedzy z zakresu geometrii w opisie powierzchni ziemi i Ziemi jako planety. Określa wielkość i kształt Ziemi, a także wzajemne położenie punków na jej powierzchni. Zajmuje się pomiarami terenu całej planety lub jej części. Geodezja niższa (szczegółowa) obejmuje pomiary o promieniu do 15,6 km, a geodezja wyższa zajmuje się pomiarami na dużych przestrzeniach, o powierzchni ponad 750 kilometrów kwadratowych z uwzględnieniem kulistego kształtu Ziemi.
Podstawowym zadaniem geodetów jest przedstawienie sytuacji mierzonego terenu na mapie. Rezultatem prac geodezyjnych są różnego rodzaju mapy i dokumenty prawne. Głównymi rodzajami pomiarów geodezyjnych są pomiary sytuacyjno-wysokościowe, wykonywane tradycyjnymi metodami oraz przy użyciu odbiorników systemu nawigacji satelitarnej (GPS i inne).
Wraz z postępem technologicznym i coraz nowszymi technikami pomiaru wzrasta znaczenie tej dyscypliny w racjonalnym kreowaniu struktur przestrzennych.
Oprócz określenia kształtu i wielkości Ziemi jako planety, do głównych zadań geodezji należy:
- przedstawienie rozmieszczenia obiektów (naturalnych i sztucznych) znajdujących się na powierzchni ziemi;
- opis rzeźby terenu;
- opis podziemnego uzbrojenia terenu (kanalizacja, wodociągi, sieci energetyczne i telekomunikacyjne, gaz);
- opis bogactw mineralnych i wyrobisk górniczych;
- kataster nieruchomości (rejestr o gruntach i budynkach);
- geodezyjna realizacja projektów budowlanych oraz geodezyjny nadzór nad nimi;
- scalenia i wymiana gruntów;
- pomiar elementów środowiska naturalnego i planowanie zagospodarowania przestrzeni.
Pracę geodetów reguluje szereg dyrektyw, ustaw i rozporządzeń. Organem sprawującym nadzór nad całością prac geodezyjnych i kartograficznych w kraju jest Główny Geodeta Kraju, działający przy wsparciu Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii oraz Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej.
Uprawnienia w zakresie geodezji nadaje, odbiera lub czasowo wstrzymuje Główny Geodeta Kraju.
Na szczeblu województwa działa Wojewódzki Inspektor Geodezji i Kartografii oraz Geodeta Województwa.
Istnieje siedem stopni uprawnień geodezyjnych, dających prawo do samodzielnej pracy:
- geodezyjne pomiary sytuacyjno-wysokościowe, realizacyjne i inwentaryzacyjne;
- rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych;
- geodezyjne pomiary podstawowe;
- geodezyjna obsługa inwestycji;
- geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych;
- redakcja map;
- fotogrametria i teledetekcja.
Aktem regulującym proces ich nadawania jest ustawa z dnia 17 maja 1989 roku – Prawo geodezyjne i kartograficzne. W związku z deregulacją tej ustawy od 23 sierpnia 2013 roku obowiązują nowe wymagania, które muszą spełnić osoby wykonujące zawód geodety. Zmiany dotyczą trzech stopni uprawnień 3,6, 7 – deregulacja zniosła obowiązek zdawania egzaminu. Ponadto również dla pozostałych kategorii zmieniono wymagany okres praktyki zawodowej, niezbędnej do przystąpienia do egzaminu.