Metody prezentacji danych w kartografii mają na celu przedstawienie na mapie treści w sposób umożliwiający ich prawidłowe odczytanie, w postaci znaków kartograficznych. Wyróżnia się kilka metod prezentacji, które z reguły stosuje się łącznie na jednej mapie.
Ogólnie można je podzielić na dwie grupy: metody jakościowe i ilościowe.
Wśród metod jakościowych wyróżnia się:
- Metodę zasięgów – stosowaną do zaznaczania na mapie zjawisk rozproszonych, określając maksymalny zasięg ich występowania. Za jej pomocą można oznaczyć np. zasięg występowania gatunków roślin lub zwierząt, czy występowania lodowców szelfowych, a dokonuje się tego przy użyciu elementów liniowych, punktowych lub powierzchniowych. Wyróżnia się zasięg liniowy, plamowy, opisowy, sygnaturowy.
- Metodę chorochromatyczną, inaczej powierzchniową, która jest ulepszeniem metody zasięgów i służy do dzielenia powierzchni na pola zróżnicowane pod względem jakościowym. Pozwala podzielić powierzchnię mapy na regiony. Często metoda ta stosowana jest więc jako tło mapy, na której umieszcza się treści przedstawione za pomocą innych metod.
- Metodę sygnaturową, która polega na oznaczeniu miejsca, w którym występuje dane zjawisko za pomocą znaków umownych, czyli sygnatur. Wyróżnia się sygnatury punktowe i liniowe, a wśród nich geometryczne, obrazkowe, literowe, symboliczne, a także sygnatury ilościowe.
Metody ilościowe dzielą się na:
- Metodę kropkową – która polega na zastąpieniu sygnatury kropką wskazującą pewną liczbę obiektów, nazywaną wagą kropki. Najczęściej za jej pomocą wskazuje się liczbę ludności lub wielkość miast. Metoda ta dzieli się na kropkową topograficzną i kartogramiczną.
- Metodę kartogramu – to przedstawienie danego zjawiska poprzez natężenie barw lub deseni w granicach określonego obszaru. Najczęściej służy do przedstawiania zjawisk związanych z zaludnieniem, a za jego podkład służą najczęściej jednostki administracyjne. Wyróżnia się wiele grup i podgrup kartogramów, a najważniejsze z nich to kartogramy proste, złożone, strukturalne, ciągłe, bryłowe, eumorficzne, pseudokartogramy.
- Metodę kartodiagramu – za jej pomocą umieszcza się na mapie dane liczbowe w postaci wykresu (diagramu), w miejscu występowania danego zjawiska lub w środku jego obszaru. Służy do przedstawiania zjawisk przyrodniczych, czy społeczno – gospodarczych. Kardiogramy dzielimy na punktowe, powierzchniowe, liniowe, wstęgowe.
- Metodę izolinii – służy do łączenia jednakowych wartości liczbowych danegozjawiska. Przy jej użyciu przedstawia się zjawiska, które cechują się ciągłą przestrzenną zmiennością natężenia, lub zjawiska, które występują wyspowo. Dokonuje się tego za pomocą jednego z rodzajów izolinii, tj. natężenia, odległości czy ruchu.
Metody prezentacji danych w kartografii